Տնային աշխատանք

Կազմել այնպիսի ստորդասական նախադասություն, որի երկրորդական միտքը (մասը, նախադասությունը) կատարի:

• ենթակայի պաշտոն, օրինակ՝
  • Եկավ (նա-եզակի), ով վաղուց էր խոստացել գալ:
• ստորոգելիի պաշտոն, օրինակ՝
  • Իմ ուզածն այն էր, որ ամեն բան լավ ,(ավարտվեր- ստորոգյալ):
• որոշչի պաշտոն- Եթե սպասեիր նա կգար։
• հատկացուցչի պաշտոն- լճի ձկները լողում էին հոսանքին հակառակ։
• բացահայտչի պաշտոն- Ֆրանսիայի մայրաքաղաքում` Փարիզում մենք տեսանք մշակութային գլուխ գրծոցներ
• ուղիղ խնդրի պաշտոն, անուղղակի տարբեր խնդիրների պաշտոններ- (տատը- ուղիղ խնդիր) սիրում է թոռներին։ (Թոռը-անուղղակի խնդիր) սիրվում է տատու կողմից։
• տարբեր պարագաների պաշտոններ

If you could change one important thing in your country.

I love my city very much and I want it to always be clean, well-kept, safe and very nice. People should understand that they should treat the city like their home. I don’t like the traffic in my city, I would really like to see more buses, people wouldn’t wait at long stops. I don’t like dirty air, I would really like to have a lot of green areas.

Ուսումնական արտադրություն

Մուտք- հինգ կիլոգրամ հավի բուդ, հինգ կիլոգրամ հավի կրծքամիս, մեկ կիլոգրամ սող, երկու կապ կանաչի, մեկ կիլոգրամ հին հաց, չորս հատ ձու, հարյուր գրամ աղ, հարյուր գրամ կարմիր փոշի պղպեղ, քսան գրամ սև պղպեղ, երեսուն գրամ սվանսկի աղ և հիսուն գրամ սխտոր։

Կոտլետի ինքնարժեք 240 գրամ, հաց 45 դրամ։

Բանջարեղեն

Վաճառքի արժեք- 350դրամ

Առաջաադրանք. հաշվել քանի կիլոգրամ ջուր կա իմ օրգանիզմում

m=(Լևոն) 64 kg

m( H²O)=51.2kg

m(H²O)= 80%

64:100=0.64*80= 51.2kg

Ուղղորդող հարցերը

1. Որո՞նք են կենդանի օրգանիզմի հիմնական տարրերը, որոնք նաև անվանում են կենսական տարրեր

Կենսական տարրեր են կոչվում այն քիմիական տարրի ատոմները, որոնք առաջացնում են բարդ օրգանական նյութեր (սպիտակցուներ, ածխաջրեր, գլյուկոզ, սախարոզ, օսլա, գլիկոգեն, ճարպեր, լիպիդներ, նուկլեինաթթուներ, վիտամիներ և այլն), որոնք էլ ապափովում են կենդանի օրգանիզմի գործունեությունը։

2. Որո՞նք են կենդանի օրգանիզմի հիմնական տարրերը՝

մակրո-, միկրո-,ուլտրատարրերՄակրոտարերը կազմում են մեր օրգանիզմի 97%-ը, դրանք 6 հատ են՝ ածխածին (C), ջրածին (H), թթվածին (O), ազոտ (N), ֆոսֆոր (P), ծծումբ (S):

3. Կենդանական աշխարհը քանի՞ «թագավորության» է բաժանվում:

Բաժանվում է 4 «թագավորությունների»` կենդանիներ, բույսեր, սնկեր, մանրէներ։

Արդյունաբերության այլ ճյուղեր

Ամեն մի երկիր ունի արդյունաբերության ճյուղեր, որոնք հիմնականում աշխատում են երկրի ներքին պահանջները բավարարելու համար և սպասարկում են հիմնական ճյուղերին։ Հայաստանի հանրապետությունում այդպիսիք են շինանյութերի ապակու և փայտամշակման արտադրական ճյուղերը։ Շինանյութերի արդյունաբերություն։ ՀՀ տնտեսության առաջատար ճյուղերից է շինարարությունը, որի պահանջները տարատեսակ շինանյութերի նկատմամբ տարեց տարի աճում են։ Բնական շինանյութերի առանձին տեսակներ իրենց բարձր որակի շնորհիվ պահանջարկ ունեն նաև արտաքին շուկայում։ Այդպիսիք են օրինակ պեռլիտի, մարմարի և տուֆի առանձին տեսակները։ Հատկապես մեծ արժեք են օգտագործում տարբեր գույների ու երանգների տուֆերը ու ֆելզիտները, պեռլիտը, պեմզան։ Առավել խոշոր հանքերը գտնվում են արթիկում, Քարակերտում Աշտարակում և Անիպեմզայում։

Տնային աշխատանք

Ընդգվածներից ո՞րը նախադասություն չէ– (4)

1)    Մի փոքր անզգուշություն, և ամբողջ աշխատանքդ ջուրը կընկներ:

2)    Իմ զայրույթը լիքն է սիրով, իմ գիշերը` լիքն աստղերով:

3)    Կոտորած, կոտորած, կոտորած…Քաղաքներուն մեջ և քաղաքներից դուրս…

4)    Սիրտս, չգիտեմ ինչու, վատ բան է գուշակում:

Ընդծվածներից ո՞րն է միակազմ նախադասություն:– (3)

1)    Ոհ, կը դողդոջեմ, տժգույն եմ, տժգույն:

2)    Ախ, իմ բախտը կանչում է ինձ,

Չեմ հասկանում` դեպի ուր…

3)   Լռություն, լռություն, լռություն անսահման…

4)    Կյանքն անցնում է տիեզերքում աընգալեն,

Մեկն ապրում է, մյուսը` սպասում. Թասդ բե’ր:

8.   Ո՞ր նախադասությունը միակազմ չէ:– (2)

1)    Բարելավել վերահսկողական աշխատանքները:

2)    Խելոքին` գերի, անգետին` ոչ սիրելի:

3)    Մթնշաղ է. անձրևում է միալար:

4)    Աշխատանքից հոգնեցին:

Ո՞րն է անենթակա նախադասություն:– (2)

1)    Քայլել ու քայլել, թափառել մենակ աշխարհի փոշոտ ճանապարհներին…

2)    Պտուղդ քաղող չկա, մասրենի’…

3)    Պտուղը ծառից են ճանաչում:

4)    Կախարդվածի պես կանգնած`

Տներ, տներ ավերակ…

Ո՞րն է անենթակա նախադասություն: –(1)

1)    Մամուռներում կորան արահետ ու կածան:

2)    Ինձ հառաչել չթողին,

Էլ ուր մնաց շառաչել:

3)    Եկան օրեր ու անցան,

Ու ինձ ոչինչ չմնաց:

4)    Մանուկ հասակիս հնչուն ծիծաղի

Արձագանքն ահա լսում եմ նորից

Դասարանական աշխատանք

289.

ա)
{x²+2y=-7
{x-y=11

{(y+11)²+2y=-7
{x=y+11

{y²+22y+121+2y=-7
{x=y+11

y²+24y+128=0
D=24²-4*1*128=576-512=64
y₁=-24-√64/2=-24-8/2=-32/2=-16
y₂=-24+√64/2=-24+8/2=-16/2=-8
x₁=11-16=-5
x₂=11-8=3

բ)
{x+y=8/1
{x²-y²=128

{x+y=8(x-y)
{x²-y²=128

{x+y=8x-8y
{x²-y²=128

{9y=7x
{x²-y²=128

{y=7x/9
{x²-y²=128

x²-(7x/9)²=128
x²-49x/81=128
81x²-49x²=81*128
32x²=10368
x²=324 => x=+18
x₁=-18
x₂=18
y₁=7*(-18)/9=-14
y₂=7*18/9=14

Թեմա 5. Հայաստանը՝ Աշխարհակալ տերություն: Տիգրան 2-րդ Մեծ. Թեմա 6. Տիգրան Մեծի տերությունը.

Առաջադրանք.
1․ Ներկայացրե՛ք Տիգրան Մեծի՝ Ք․ա․ 92-87թթ․ նվաճումների ժամանակագրությունը։-

Ք.ա 94 թ Տիգրան 2-ըպարտության մատնեց այնտեղ իշխող Արտանես Երվանդունուն և Ծոփքը վերամիավորվեց Մեծ Հայքին։

Ք.ա 93 թ հայ պոնտական զորքերը նվաճեցին Կապադովկիան։

Ք.ա 87 թ Տիգրան Մեծն արշավեց Պարթևստանի վրա, պարտության մատնեց հակառակորդին, վերադարձրեց հայկական տարածքները և ստացավ <<Արքայից արքա>> տիտղոսը։

2. Համեմատե՛ք հայոց երկու մեծ տիրակալներին՝ Արգիշտի 1-ինին և Տիգրան Մեծին:-

Գրեթե Հայկական ամբողջ լեռնաշխարհը միավորելով Վանի թագավորության մեջ՝ Արգիշտի Ա-ն հետևողականորեն վարել է անհնազանդ ցեղային իշխանությունների կենտրոնախույս ձգտումները ճնշելու քաղաքականություն, թուլացրել է նրանց ուժերը, հարկերի ու պարտավորությունների ենթարկել, նրանց տիրույթներում ռազմական հենակետեր ստեղծել, վերաբնակեցրել իր տիրապետության տակ եղած այլ վայրերում (ըստ Խորխորյան տարեգրության, ավելի քան 200 հազար մարդու:

Տիգրան Մեծի օրոք Մեծ Հայքի թագավորությունը հասավ իր հզորության գագաթնակետին։ Պարտության մատնելով Պարթևական թագավորությանը և ստանալով Սելևկյան գահը՝ Հայաստանը կարճ ժամանակով դարձավ Առաջավոր Ասիայի հզորագույն պետությունը. Տիգրան Մեծի տերությունը տարածվում էր Կասպից ծովից մինչև Միջերկրական ծով, Կովկասյան լեռներից մինչև Միջագետքի անապատները։ Տիգրանը, սակայն, կորցրեց իր նվաճումների մեծագույն մասը Պարթևական թագավորության և ուժեղացող Հռոմեական հանրապետության դեմ պայքարում։

3. Նկարագրե՛ք  Տիգրան Մեծի տերության սահմանները –

Ք.ա. 95-70 թթ. Տիգրան Մեծը ստեղծեց հզոր մի աշխարհակալություն։ Նրա տերության սահմանները և ազդեցության ոլորտները ձգվում էին Եգիպտոսից ու Միջերկրական ծովից մինրև Հնդկաստան, Կովկասյան լեռներից ու Կասպից ծովից մինչև Պարսից ծոց և Հնդկական օվկիանոս։ Հայոց տերությունը բոլոր ոլորտներով հանդերձ, կազմում էր շուրջ 3 միլիոն քառ. կմ տարածք։ 10 անգամ ավելի մեծ, քան բուն Մեծ Հայքի թագավորությունը։ Հռոմեացի պատմիչների տեղեկություների համաձայն՝ Տիգրան Մեծի բանակի կազմը հասնում էր 300հազար։ Բուն հայկական զորքը կազմում էր 100 հազար։

Ք.ա. 80-ական թթ. Հայաստանի մայրաքաղաք Արտաշատը հայտնվել էր Տիգրան Մեծի աշխարհակալության հյուսիսում։ Մեծ տիրակալը կարող էր նոր մայրաքաղաք հռչակել նվաճված երկրների որևէ խոշոր քաղաք, սակայն դա դեմ էր հայրենապաշտ արքայի սկզբունքներին։ Նա դեռ Ք.ա 95 թ-ին էր մշակել աշխարհակալության հասնելու ծրագիրը՝ որոշելով նաև ապագա մայրաքաղաքի տեղը։ Մայրաքաղաքից բացի՝ Տիգրան Մեծն իր անունով հիմնադրեց ևս վեց բնակավայր 2006 թ. հայ հնագետնները հայտնաբերեցին Արցախի Տիգրանակերտը, որի պեղումները շարունակվում են մինչ օրս։

Տնային և դասարանական աշխատանք

285.
ա.
{x*y=171
{x+y=28

{(28-y)y=171
{x=28-y

{28y-y²-171=0
{x=28-y

{y²-28y+171=0
{x=28-y

y²-28y+171=0
D=784-4*1*171=784-684=10
y₁=28-10/2=18/2=9
y₂=28+10/2=38/2=19
x₁=28-9=19
x₂=28-19=9

բ.
{x*y=231
{x-y=10

{(10+y)y=231
{x=10+y

{y²+10y=231
{x=10+y

{y²+10y-231=0
{x=10+y

y²+10y-231=0
D=10²-4*1*(-231)=100-(-924)=1024
y₁=(-10-√1024)/2=(-10-32)/2=-42/2=-21
y₂=(-10+√1024)/2=(-10+32)/2=22/2=11
x₁=-10-(-21)=-10+21=11
x₂=-10-11=-21